Tanrının ən gözəl adları

Tanrının ən gözəl adları
 
 

“Ən gözəl adlar Tanrıya aiddir. Elə isə Ona bu gözəl adlarla dua edin…”
(Əraf, 7:180; bax: Ta-Ha, 20:8; Həşr, 59:24)

“Tanrının doxsan doqquz adı vardır. Bu adları əzbərləyən şəxs cənnətə daxil olar.”

(Buxari, Dualar, 68. Cild VII, 169)

Tanrının 99 adı və onların mənaları
  1

ALLAH c.c.

Özündə bütün isim və sifətləri toplayan.
  2

Ər-Rahman

Mərhəmətli davranan və qoruyan.
  3

Ər-Rahim

Rəhm edən, bağışlayan.
  4

Əl-Məlik

Mülkün həqiqi sahibi, mülk və səltənəti davamlı olan.
  5

Əl-Quddus

Hər cür qüsur və eyibdən uzaq olan.
  6

Əs-Səlam

Bəndələrini firavanlığa çıxaran.
  7

Əl-Mumin

Könüllərdə iman işığı oyandıran.
  8

Əl-Muhəymin

Nəzarət edən və qoruyan
  9

Əl-Əziz

Məğlub edilməsi əsla mümkün olmayan.
  10

Əl-Cəbbar

İstədiyini mütləq edən, dilədiyinə nail olan.
  11

Əl-Mutəkəbbir

Hər şeydə böyüklüyünü göstərən.
  12

Əl-Xaliq

Hər şeyi yoxdan var edən.
  13

Əl-Bəri

Hər şeyi uyğun bir tərzdə, bir birinə uyğun yaradan.
  14

Əl-Musəvvir

Hər şeyə bir forma və xüsusiyyət verib təsvir edən.
  15

Əl-Qaffar

Qullarının günahlarını örtən, günahlarını bağışlayan
  16

Əl-Kəhhar

Hər şeyə hər istədiyini edə biləcək şəkildə qalib və hakim olan.
  17

Əl-Vahhab

Həddindən çox bəxş edən.
  18

Ər-Razzəq

Bütün məxluqatın ruzisini verən və ehtiyacını qarşılayan.
  19

Əl-Fəttah

Hər cür çətinlikləri asanlaşdıran, yoxsulluqdan qurtaran.
  20

Əl-Alim

Hər şeyi ən kiçik nöqtəsinə qədər bilən, elmi əbədi və əzəli olan.
  21

Əl-Kabid

İstədiyinə yoxsulluq verən, sıxan, daraldan.
  22

Əl-Basit

İstədiyinə bolluq verən, açan, genişlədən.
  23

Əl-Hafid

Yuxarıdan aşağıya endirən, alçaldan.
  24

Ər-Rafi

Yuxarı qaldıran, yüksəldən.
  25

Əl-Muiz

İzzət verib qonaq kimi qəbul edən.
  26

Əl-Muzil

Danlayaraq zəif və dəyərsiz edən.
  27

Əl-Səmi

Hər şeyi eşidən.
  28

Əl-Bəsir

Hər şeyi görən.
  29

Əl-Həkəm

Hikmət sahibi olan, etdiyi hər işdə hikmətin olmasına nəzarət edən.
  30

Əl-Ədl

Həddindən çox ədalətli olan.
  31

Əl-Lətif

İşlərin bütün incəliklərini bilən.
  32

Əl-Xabir

Hər şeyin iç üzündən, gizli tərəfindən xəbərdar olan.
  33

Əl-Həlim

Yumşaq davranan, mülayim olan.
  34

Əl-Əzim

Çox əzəmətli və böyük olan.
  35

Əl-Qafur

Çox bağışlayan, əfvi çox olan.
  36

Əl-Şəkur

Öz razılığı üçün edilən yaxşı işləri yüksək dərəcədə mükafatlandıran.
  37

Əl-Əliyy

Çok uca. Çox yüksək olan
  38

Əl-Kəbir

Böyüklüyünün hüdudu olmayan.
  39

Əl-Hafiz

Edilən əməlləri bütün təfsilatıyla, ən kiçik xırdalığına kimi qeyd edən.
  40

Əl-Mukit

Yaradılmış hər şeyin qidasını verən.
  41

Əl-Həsib

Hər kəsin həyatı boyunca ettiyi əməlləri sorğulayan.
  42

Əl-Cəlil

Əzəmət və ululuk sahibi olan.
  43

Əl-Kərim

Çox bəxş edən. Kərəmi və əfvi bol olan.
  44

Ər-Raqib

Bütün varlıqlar üzərində gücü olan.
  45

Əl-Mucib

Dua edənlərin dualarını qəbul edən, istəklərini verən.
  46

Əl-Vasi

Lütfü bol olan.
  47

Əl-Həkim

Əmrləri, kəlamları və bütün işləri hikmətli olan.
  48

Əl-Vədud

Yaxşı qullarını sevən, sevilməyə və dostluğa haqqıyla layiq olan.
  49

Əl-Məcid

Şanı çox böyük və çox yüksək olan.
  50

Əl-Bais

Ölüləri dirildib qəbirlərdən çıxaran.
  51

Əş-Şəhid

Hər zaman və hər yerdə hazır və nazir olan.
  52

El-Hakk

Vacib"ul vücud olan, varlığı heç dəyişmədən duran.
  53

Əl-Vəkil

İşlərini ona əmanət edənlərin işini düzəldən və hər şeyin yaxşısını təmin edən.
  54

Əl-Qaviyy

Çox qüvvətli. Çox güçlü olan.
  55

Əl-Mətin

Çox sağlam olan.
  56

Əl-Vəliyy

Yaxşı qullarına, həqiqi möminlərə dost olan.
  57

Əl-Həmid

Hər cür həmd və tərifə layiq olan.
  58

Əl-Mühsi

İstisnasız hər şeyin tək tək sayını bilən.
  59

Əl-Mübdi

Bütün məxluqatı maddəsiz və nümunəsiz ilk başdan yaradan.
  60

Əl-Muid

Yaradaılmışları yox etdikdən sonra tekrar yaradan.
  61

Əl-Muhyi

Canlandıran, dirildən, can bağışlayan, sağlıq verən.
  62

Əl-Mümit

Ölümü yaradan, öldürən.
  63

Əl-Həyy

Diri, tam və mükəmməl mənasıyla həyat sahibi.
  64

Əl-Qayyum

Göyləri, yeri və hər şeyi tutan.
  65

Əl-Vacid

İstədiyini istədiyi vaxtda tapan.
  66

Əl-Vahid

Tək olan.
  67

Əl-Məcid

Səxavəti böyük, kərəmi bol olan.
  68

Əs-Saməd

Sığınacaq tək dayaq olan.
  69

Əl-Qadir

Hər şeyə gücü çatan, hər istədiyini etməyə qadir olan.
  70

Əl-Muqtədir

Qüvvət və qüdrət sahibləri üzərində istədiyi kimi qənaət edən.
  71

Əl-Muqaddim

İstədiyini irəli çəkib, önə alan.
  72

Əl-Müəxxir

İstədiyini geri atıb, arxada buraxan.
  73

Əl-Əvvəl

Başlanğıcı olmayan, ilk olan.
  74

Əl-Axir

Bitişi olmayan, sonu olmayan.
  75

Əz-Zahir

Açıqca bilinən, aşkar olan.
  76

Əl-Batin

Gizli olan.
  77

Əl-Vali

Hər şeyi tək başına idarə edən.
  78

Əl-Mutəali

Ağlın mümkün gördüyü hər şeydən, hər hal və münasibətdən azad olan.
  79

Əl-Bərr

Qullarına yaxşılığı və ehsanı, nemətləri bol olan.
  80

Ət-Təvvab

Tövbələri qəbul edən.
  81

Əl-Muntəkim

Günahkarları ədalətiylə cəzalandırıb intiqam alan.
  82

Əl-Əfuv

Əfvi və rəhməti çox olan, bağışlayan.
  83

Ər-Rauf

Qullarına rəhm edən, onları lütf və mərhəmətlə qoruyan.
  84

Malikü’l-Mülk

Mülkün əbədi sahibi olan.
  85

Zü’l- Cəlal-i və’l-İkram

Hər cür böyüklüyün, hər cür kərəmin sahibi olan.
  86

Əl-Muqsit

Bütün işləri bir-birinə uyğun edən.
  87

Əl-Cami

İstədiyini istədiyi zaman istədiyi yerdə toplayan.
  88

Əl-Qaniyy

Çox varlı olan.
  89

Əl-Muğni

İstədiyini zəngin edən.
  90

Əl-Mani

Bəzi şeylərin meydana gəlməsinə icazə verməyən, əngəlləyən.
  91

Əd-Dar

Dərd və zərər verəcək şeyləri yaradan, məyus edən.
  92

Əl-Nafi

Xeyir və mənfəət verəcək şeyləri yaradan.
  93

Əl-Nur

Aləmləri nurlandıran.
  94

Əl-Hadi

Hidayətə və doğru yola çatdıran.
  95

Əl-Bədi

Təkrarı olmayan, misilsiz, heyrətverici neçə-neçə aləmlər yaradan.
  96

Əl-Baki

Varlığının sonu olmayan, əbədi olan.
  97

Ər-Rəşid

Bütün işləri əzəli niyyətinə uyğun bir nizam və hikmətlə sona qədər çatdıran.
  98

Əl-Varis

Sərvətlərin həqiqi sahibi
  99

Əs-Sabûr

Çox səbirli olan.


TEZ-TEZ VERİLƏN SUALLAR - Tanrının gözəl adları (Əsmaül Hüsna) haqqında tez-tez verilən suallar

1. Tanrının gözəl adları hansılardır?

İslam inancına görə, Tanrının 99 gözəl adı vardır. Bu adlar Qurani-Kərimdə və Peyğəmbər Məhəmmədin (s.a.v.) hədislərində keçmişdir. Hər bir ad Tanrının bir xüsusiyyətini ifadə edir: mərhəmət, hikmət, ədalət, qüdrət və s.

2. Niyə Tanrının 99 adı var? Bu inancın mənbəyi nədir?
Bu adlar birbaşa Qurani-Kərimdən və Peyğəmbər Məhəmmədin (s.a.v.) sözlərindən gəlir. Bu adlar Allahı daha dərindən tanımaq və Ona dua edərkən xüsusi bir bağlılıq yaratmaq üçün istifadə olunur.

3. Niyə 100 deyil də, 99 ad?

İslamda tək ədədlər daha üstün sayılır. Peyğəmbər Məhəmməd (s.a.v.) buyurmuşdur:
“Tanrının 99 adı var. Kim onları əzbərləyər və onlara əməl edərsə, cənnətə daxil olar.”
(Buxari və Müslim rəvayəti)
Bu səbəbdən, 99 rəqəmi İslam dünyasında geniş şəkildə qəbul olunub.

4. 99 adın xaricində başqa adları da varmı?

Bəli. Əslində Qurani-Kərimdə və hədislərdə 99-dan çox ad keçir. Lakin "Əsmaül Hüsna" adı ilə tanınan 99 ad daha çox məşhurdur. Bundan əlavə bəzi mənbələrdə Şafi (Şəfa verən), Kafi (Kifayət edən), Hannan (Çox Rəhmli), Hüda (Hidayət verən) kimi adlara da rast gəlinir.

5. Tanrının ən uca və xüsusi adı hansıdır?

Tanrının ən ali və xüsusi adı “Allah” adıdır. Bu ad yalnız bir olan Tanrıya aiddir. Digər adlar isə Onun sifətlərini ifadə edir.

6. Qurani-Kərimdə “Allah”dan sonra ən çox işlənən ad hansıdır?

“Allah”dan sonra Qurani-Kərimdə ən çox istifadə olunan ad **“Rəhman”**dır. Bu ad Tanrının bütün varlıqlara qarşı mərhəmətli olduğunu bildirir.

7. Tanrının adlarının əhəmiyyəti Qurani-Kərimin hansı ayələrində qeyd olunur?
Əraf, 7:180 – “Ən gözəl adlar Tanrıya aiddir. Ona o adlarla dua edin...”
İsra, 17:110 – “De: Allah deyin, ya da Rəhman deyin — necə adlandırsanız, Onun ən gözəl adları vardır.”
Taha, 20:8 – “Tanrıdan başqa ilah yoxdur. Onun ən gözəl adları var.”
Həşr, 59:24 – “O, Yaradan, var edən və şəkil verəndir. Ən gözəl adlar Ona məxsusdur. Göylərdə və yerdə nə varsa, Onu təsbih edir.”

8. Tanrının 99 adını əzbərləsək nə olar?

Peyğəmbər Məhəmməd (s.a.v.) demişdir:
“Tanrının 99 adı var. Kim onları əzbərləyər və mənasını anlayaraq yaşayar, cənnətə daxil olar.”
Bu adları öyrənmək və zikr etmək insanın imanını gücləndirər və Tanrıya yaxınlaşdırar.

9. Bu adların təkrarlanmasının (zikrin) faydası varmı?

Bəli. Tanrının adlarını zikr etmək çox faydalıdır. Bu, insanın qəlbinə rahatlıq gətirir, imanını möhkəmləndirir və Tanrının sevgisini qazanmağa vasitə olur. Eyni zamanda ruhi müalicələrdə, duaların qəbulunda və mənfi enerjidən qorunmaqda da istifadə olunur.

10. Zikr nədir və necə edilir?

Zikr, Tanrının adlarının, sifətlərinin və Onu tərif edən sözlərin dildə və ya qəlbdə təkrar olunmasıdır. Əgər səmimi qəlblə edilərsə, zikr təkcə dillə yox, qəlblə də davam edər. Zikr, Tanrını unutmamaq və Onu daim xatırlamaq deməkdir.

11. Əsmaül Hüsna nə deməkdir?
Əsmaül Hüsna, "Tanrının ən gözəl adları" deməkdir. Bu adlar Onun mərhəmətini, qüdrətini və hikmətini əks etdirir.

12. Bu adları oxumağın insana təsiri nədir?
Əsmaül Hüsna insanın daxilindəki mənfi enerjini aradan qaldırır, rahatlıq və mənəvi güc verir. Tanrıya qarşı sevgi və ümid hissini artırır.

13. Bu adlar gündə neçə dəfə oxunmalıdır?

Gündə ən az bir dəfə oxunması tövsiyə olunur. Əgər bir niyyət və ya dua varsa, daha çox dəfə də oxuna bilər.

14. Nə qədər müddətə təsir göstərir?
Əgər insan bu adları mənasını anlayaraq və niyyət edərək təxminən 40 gün boyunca oxusa, bu adların mənəvi təsiri özünü göstərməyə başlayar.

15. Əsmaül Hüsnanı oxumaq savab qazandırırmı?

Bəli. Tanrının adlarını oxumaq savab qazandırır. İslamda saleh əməllər axirətdə insana şəfaətçi olar.

16. Bu adlar necə düzgün oxunmalıdır?

Əvvəl Bismillah deyilir, sonra niyyət edilir və adlar sayğı və diqqətlə oxunur. Mənasını anlamaq daha təsirli olur.

17. Əsmaül Hüsnanı oxumağın məqsədi nədir?
Maddi və mənəvi sıxıntılardan xilas olmaq, imanı gücləndirmək, günahların bağışlanmasına nail olmaq və Tanrıya səmimi şəkildə yaxınlaşmaq məqsədilə oxunur.